10ème des douze actes du corps d’émanation suprême du Bouddha
Le parfait éveil
Il réalisa successivement les recueillements, les quatre vérités et l’interdépendance,
Et par l’absorption semblable au vajra, gagna le parfait éveil.
A minuit, il entra successivement dans l’équanimité des quatre recueillements. Ses connaissances extraordinaires, l’œil divin et les autres, l’amenèrent tour à tour à une vue parfaite des quatre vérités et des liens de l’interdépendance dans l’ordre de leur apparition et de leur résorption. Aux dernières heures de la nuit, quand résonnèrent les tambours de l’aube, le meilleur des hommes et guide insurpassable développa les forces de la sagesse première des nobles. Grâce au parfait discernement qui perçoit en un unique instant de l’esprit la totalité des choses à connaître et à réaliser, il obtint les trois connaissances11) La connaissance des vies passées; 2) la connaissance des vies futures; 3) la connaissance de l’épuisement des souillures, triompha par l’absorption semblable au vajra des plus subtils objets d’abandon, et dans l’étendue de tous les phénomènes, se révéla dans la plénitude du Bouddha au sein de l’insurpassable et parfait éveil. Durant l’éclipse de lune qui se produisit cette nuit-là, Yasodhara mit au monde Rahula et Amritodana eut un fils, Ananda. Puis l’Ainsi allé s’éleva dans le ciel à une hauteur équivalente à celle de sept palmiers et déclara, entre autres affirmations, que « la continuité de la voie [du cycle des existences] avait été interrompue ». Le trichiliocosme trembla à six reprises et les guides des dix directions s’écrièrent: « c’est excellent ! », répandant de la sorte la joie du Dharma, tandis que les dieux du trichiliocosme le louaient et lui rendaient hommage.
Sept jours durant, il resta à se délecter du bonheur de la méditation, sans quitter la posture, jambes croisées, à regarder l’arbre de l’éveil. La deuxième semaine, il se rendit aux confins du trichiliocosme ; la troisième, il observa le Cœur de l’éveil sans jamais cligner des yeux ; la quatrième, il se déplaça jusqu’aux océans proches de l’est et de l’ouest. Pendant la cinquième semaine, il résida chez le naga Mucilinda ; La sixième, il partit et se rendit au pied d’un arbre banyan. La septième, tandis qu’il demeurait auprès de l’arbre de la libération, Trapusha et Bhallika, deux marchands exhortés par les dieux, lui offrirent ses premières aumônes. Il les accepta et les mangea dans un bol unique, issu de sa bénédiction de quatre bols en pierre offerts par les Quatre Grands Rois. [Aux deux marchands] il récita des prières de bon augure : « [Vous qui] accomplissez les souhaits de bonne fortune des dieux… », et leur prédit qu’ils deviendraient bouddhas.
Concernant cette période, la tradition du grand véhicule comporte de nombreuses et inconcevables interprétations, comme le fait qu’il s’y soit produit des évènements inimaginables, ou que pendant ces sept semaines, le Bouddha ait commencé l’enseignement du Soutra de l’ornementation fleurie.
Extrait de l’Encyclopédie des connaissance de Jamgön Kongtrul
Livre 2 – Chapitre 3
Traduit du tibétain par Tchamé Dawa – Eussel Longyé en 2012, pour le bien de tous les êtres.
Toute erreur ou approximation lui revient !
།བསམ་གཏན་བདེན་བཞི་རྟེན་འབྲེལ་རིམ་གཟིགས་ནས།
།རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུས་མངོན་པར་རྫོགས་བྱང་ཆུབ།
།ནམ་གྱི་གུང་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་པོར་རིམ་གྱིས་སྙོམས་པར་ཞུགས། ལྷའི་སྤྱན་སོགས་མངོན་པར་ཤེས་པས་བདེན་པ་བཞི་དང་། རྟེན་འབྲེལ་ལུགས་འབྱུང་ལུགས་ལྡོག་གི་རིམ་པ་ལེགས་པར་གཟིགས་ནས། ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་སྐྱ་རེངས་འཆར་ཀ་རྔ་རྡུང་བའི་དུས་སུ་སྐྱེས་བུའི་ཁྱུ་མཆོག་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེཨེད་པ་དེས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་མངོན་ཏུ་བྱ་བ་གང་ཅིའང་རུང་། དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རིག་པ་གསུམ་ཐོབ་ཅིང་། སྤང་བྱ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བཅོམ་ནས་ཆོས་ཀུན་གྱི་དབྱིངས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་ནུབ་མོ་ཁོ་ནར་གྲགས་འཛིན་མ་ལ་སྲས་སྒྲ་གཅན་ཟིན་དང་། བདུད་རྩི་ཟས་ཀྱི་བུ་ཀུན་དགའ་བོའང་བཙས་ཤིང་ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་གྱིས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིང་ཏཱ་ལ་བདུན་སྲིད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཏེ། ལམ་གྱི་རྒྱུན་ནི་ཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པར་མཛད། སྟོང་གསུམ་འདིའང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུའི་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་གསུངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐུར། སྟོང་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བསྟོད་དེ་ཞག་བདུན་ཏུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་མ་བཤིགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་གཟིགས་ནས་བསམ་ཏན་གྱི་བདེ་བས་དགྱེས་པར་མཛད། བདུན་ཕྲག་གཉིས་པར་སྟོང་གསུམ་རྒྱང་རིང་དུ་འཆག །འདུན་ཕྲག་གསུམ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱན་མི་འཛུམ་པར་གཟིགས། བདུན་ཕྲག་བཞི་པར་ཤར་ནུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་མི་རིང་བར་འཆག བདུན་ཕྲག་ལྔ་པར་ཀླུ་བཏང་བཟུང་གི་གནས་སུ་བཞུགས། བདུན་ཕྲག་དྲུག་པ་ལ་དེ་ནས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་ངྷའི་དྲུང་དུ་བཞུད། །བདུན་པའི་ཚེ་ཤིང་སྒྲོལ་རྒྱུའི་དྲུང་དུ་བཞུགས་པ་ན་ལྷས་བསྐུལ་ཏེ་ཚོང་པ་ག་གོན་དང་བཟང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མར་ཕུལ་བ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིས་རྡོའི་ལྷུང་བཟེད་བཞི་ཕུལ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་བླངས་ནས་གསོལ་ཏེ། ལྷ་ཡི་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ཅིང་། །སོགས་ཀྱི་བཀྲ་ཤིས་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་སུ་འདི་དག་གི་སྐབས་སུ་བཀོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་གྱི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འབྱེད་པ་སོགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཆེས་མང་ངོ་།